Τις τελευταίες δέκα ημέρες το ΑΠΘ γίνεται και πάλι πρωταγωνιστής της
επικαιρότητας για μη εκπαιδευτικούς λόγους: από τις 21 Αυγούστου, οπότε
κι η ΔΕΗ διέκοψε για μερικές ώρες τη παροχή ρεύματος στο Εργαστήριο
Μελισσοκομίας του ιδρύματος, έως και τις 31 Αυγούστου, όταν οι
πρυτανικές αρχές κι η Σύγκλητος του ιδρύματος παρέθεσαν 3ωρη συνέντευξη
τύπου για τα οικονομικά του ιδρύματος. Τα γεγονότα στο ΑΠΘ έχουν
τεράστια σημασία καθώς αποτελούν στη πραγματικότητα λυδία λίθο για το
μέλλον της δημόσιας και δωρεάν παιδείας στη χώρα. Ας πάρουμε όμως τα
πράγματα με τη χρονολογική τους σειρά...
Στις 20 Αυγούστου το πανεπιστήμιο άνοιξε ξανά μετά τη καλοκαιρινή
διακοπή των τριών εβδομάδων. Οι εργολαβικοί του υπάλληλοι συγκεντρώθηκαν
από την πρώτη κιόλας μέρα στο προαύλιο χώρο του Κτιρίου Διοίκησης για
νέα σειρά κινητοποιήσεων. Στις σκληρές μέρες που ζούμε περίπου 800
άνθρωποι εργάζονται εδώ και 3 μήνες απλήρωτοι. Πέρασαν όλο το καλοκαίρι
απλήρωτοι, καθώς δεν τους είχαν καταβληθεί οι μισθοί Ιουνίου, Ιουλίου,
Αυγούστου και καλούνταν να ξεκινήσουν τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά στο ίδιο
καθεστώς και χωρίς διαβεβαίωση για το πότε θα εξοφλούνταν. Οι
εργολαβικοί υπάλληλοι βρέθηκαν απλήρωτο,ι καθώς τα χρήματα για τις
πληρωμές τους φτάνουν στο ίδρυμα απευθείας από το υπουργείο Παιδείας σε
ειδικό κωδικό για την εργολαβία. Τα χρήματα αυτά δεν ήρθαν, καθώς ο
προϋπολογισμός του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για το 2012 εγκρίθηκε
μόλις τον Δεκαπενταύγουστο. Το ίδρυμα για 8 μήνες δεν είχε εγκεκριμένο
προϋπολογισμό. Από τις 31 Αυγούστου οι εργαζόμενοι ξεκίνησαν να
αποπληρώνονται…
Εργολαβικοί υπάλληλοι
Το πρόβλημα των εργολαβιών είναι διαχρονικό κι επιβαλλόμενο, καθώς σύμφωνα με νόμο οργανισμοί όπως νοσοκομεία και πανεπιστήμια υποχρεούνται να επιλέγουν τις εργολαβίες για τομείς όπως η καθαριότητα και η φύλαξη ακόμα κι αν είναι ασύμφορη οικονομικά λύση. Οι εργολαβίες κοστίζουν στο ΑΠΘ περί τα 20 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Οι εταιρίες που αναλαμβάνουν εδώ και πολλά χρόνια αυτές τις εργολαβίες έχουν δημιουργήσει ένα ιδιότυπο καθεστώς, που στηρίζεται στην υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων και κυρίως στη συστηματική υπερτιμολόγηση των υπηρεσιών, με αποτέλεσμα ένα εξωφρενικό ποσοστό κέρδους. Η ιδιαιτερότητα του προβλήματος έγκειται στο γεγονός ότι οι διοικητικές και άλλες υπηρεσίες (φύλαξη, καθαριότητα, πρασίνου, τεχνικό προσωπικό) του πανεπιστημίου στελεχώθηκαν αποκλειστικά από εργολαβικούς υπαλλήλους, καθώς καμία οργανική θέση δεν έχει προβλεφθεί στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το 1987 μέχρι και σήμερα
Η παρούσα πρυτανεία, που ανέλαβε τον Σεπτέμβριο του 2010, είχε εκφράσει με σθένος τις θέσεις της για τις εργολαβίες από τη πρώτη στιγμή που ξεκίνησε τη διεκδίκηση της διοίκησης του ιδρύματος: «Το ΑΠΘ οφείλει να αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους εργαζόμενους που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του ιδρύματος. Το εργολαβικό καθεστώς δεν είναι συμβατό με τις αρχές του δικαίου που το ΑΠΘ οφείλει να υπηρετεί. Κύριο μέλημα των νέων πρυτανικών άρχων θα πρέπει να είναι η επίλυση του προβλήματος σε συνεννόηση με την Πολιτεία και η κάλυψη των πάγιων αναγκών του ΑΠΘ με μόνιμο προσωπικό, γεγονός το οποίο έκτος των άλλων θα ανακουφίσει και οικονομικά το Πανεπιστήμιο». Η διακοπή των εργολαβιών απαιτεί νομοθετική πράξη. Η Πολιτεία δεν ανταποκρίθηκε.
Στις 3 Ιουνίου του 2011 με επιστολή τους στο υπουργείο οι πρυτανικές αρχές ζήτησαν 4 θεσμικές αλλαγές για να μπορέσει το ίδρυμα να ανταποκριθεί στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης. Μια από αυτές ήταν η «δυνατότητα αυτεπιστασίας των εργολαβιών καθαριότητας, φύλαξης, συντήρησης κ.λπ. από την Εταιρεία Αξιοποίησης και ∆ιαχείρισης Περιουσίας του ΑΠΘ με κατάθεση των αντίστοιχων κονδυλίων από το Υπουργείο απευθείας στην Εταιρεία. Εκτιμώμενη εξοικονόμηση 6.500.000 Ευρώ». Το υπουργείο κώφευσε.
Στις 8 Ιουνίου του 2012 η πρυτανεία βλέποντας την κατάσταση στην οποία οδηγούνται οι εργολαβικοί υπάλληλοι, κάλεσε συνάντηση με τα κόμματα και τους υποψήφιους βουλευτές της Α΄ και Β΄ Θεσσαλονίκης για να τους ενημερώσει για το καθεστώς των εργολαβικών υπαλλήλων και τα προβλήματα μισθοδοσίας τους. Στα πλαίσια αυτής της συνάντησης το ΑΠΘ πρότεινε για δεύτερη φορά την κατάργηση των εργολαβιών με ένα συντονισμένο πλάνο που επεξεργάστηκε ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου του ΑΠΘ, Άρης Καζάκος. Η πρόταση προβλέπει τη σύναψη συμβάσεων των 800 εργολαβικών υπαλλήλων με την Εταιρία Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας ΑΠΘ, τη λειτουργία της οποίας επιβλέπει πλήρως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Με την υιοθέτηση της αλλαγής του εργασιακού καθεστώτος των εργολαβικών υπαλλήλων ενισχύεται η εργασιακή τους ασφάλεια και παράλληλα επιτυγχάνεται μείωση της δαπάνης κατά 5 εκατομμύρια ευρώ. Η πολιτεία δεν έχει ακόμα ανταποκριθεί…
Η απλήρωτη ΔΕΗ
Στις 21 Αυγούστου η ΔΕΗ διέκοψε για μερικές ώρες την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στο Εργαστήριο Μελισσοκομίας στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ λόγω συσσωρευμένων οφειλών του ιδρύματος. Το χρέος του ΑΠΘ υπολογίζεται σε 5,5 εκατομμύρια ευρώ. Η διοίκηση του ιδρύματος υποδεικνύει ως αιτία του χρέους τόσο την γενικότερη μειωμένη χρηματοδότηση από το υπουργείο Παιδείας όσο και τα προβλήματα στη ροή της χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού χρόνου λόγω των νομοθετημάτων της πρώην Υπουργού Άννας Διαμαντοπούλου. Η πρυτανεία διαβεβαίωσε τη ΔΕΗ ότι το χρέος θα αποπληρωθεί μόλις το πανεπιστήμιο λάβει τα χρήματα της επόμενης δόσης από το Δημόσιο. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο χρηματοδοτήθηκε φέτος με το 50% της άλλοτε χρηματοδότησής του.
Τα οικονομικά του ΑΠΘ και η Εταιρεία Αξιοποίησης
Το ΑΠΘ προσπαθεί να επιβιώσει σε συνθήκες δραστικών περικοπών. Το 2011 οι περικοπές για τον τακτικό προϋπολογισμό ανήλθαν στο 40% και στο 75% για τις δημόσιες επενδύσεις. Οι πρυτανικές αρχές δήλωσαν ότι «το έλλειμμα αυτό, προκειμένου το Πανεπιστήμιο να λειτουργήσει με τις ίδιες ακαδημαϊκές μονάδες, με το ίδιο πλήθος φοιτητών, αλλά και τον ίδιο αριθμό εργολαβικών εργαζομένων αντιμετωπίστηκε από τη δική μας διοίκηση με τρεις τρόπους:
1. Με δραστική εξοικονόμηση των λειτουργικών του δαπανών της τάξης του 22%.
2. Με εφαρμογή ενός προγράμματος αξιοποίησης ιδίων εσόδων
3. Με εξεύρεση εναλλακτικών εσόδων, που επιτεύχθηκε με την αξιοποίηση μέρους του αποθεματικού της Εταιρίας του ΑΠΘ σε ύψος 20% του τακτικού προϋπολογισμού του.
Αυτή ήταν συνειδητή επιλογή της διοίκησης και στη Συγκλήτου του ΑΠΘ, προκειμένου να μην υποβαθμιστεί ούτε κατ’ ελάχιστον η εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα.»
Σημαντική σημείωση: η Εταιρεία Αξιοποίησης χρηματοδοτείται από ίδιους πόρους κι όχι από τον τακτικό προϋπολογισμό του ιδρύματος.
«Από το iphone και το Πατριαρχείο μέχρι την τουαλέτα»
Με αυτή τη φράση ο πρύτανης του ΑΠΘ ξεκίνησε την εισήγησή του στη συνέντευξη τύπου που παρέθεσαν οι πρυτανικές αρχές και η Σύγκλητος του ιδρύματος στις 31 Αυγούστου μετά από μια ακόμα συντονισμένη επίθεση των ΜΜΕ με δημοσιεύματα για σπατάλες και διαφθορά στο πανεπιστήμιο. Το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου έκανε λόγο για «Πάρτι σπατάλης 8,3 εκατομμυρίων ευρώ» με ιδιαίτερη έμφαση στις χρυσές τουαλέτες του πρύτανη που κόστισαν 30.000 ευρώ. Είναι το τρίτο «σκάνδαλο» που καταλογίζεται στις πρυτανικές αρχές μετά το ταξίδι του πρύτανη στη Κωνσταντινούπολη για το γάμο της γραμματέας του, που υποτίθεται ότι πλήρωσε το πανεπιστήμιο, και το iphone που φέρεται να δώρισε ο αντιπρύτανης οικονομικών Γιάννης Παντής στην ηθοποιό Ναταλία Δραγούμη με έξοδα του ΑΠΘ.
Το δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου περιελάμβανε ενδεικτικά τις εξής «σπατάλες»:
- 1,3 εκατ. ευρώ για την ανακαίνιση της κατασκήνωσης στην Χαλκιδική (όπου είχε γίνει ανακαίνιση πριν λίγα χρόνια)
- 235.124 ευρώ για την ανακατασκευή του καταστήματος «Λογότυπος»
- 430.189 ευρώ για τον «σχεδιασμό και εσωτερικό κανονισμό της Εταιρείας.
- 250.000 ευρώ για τη λειτουργία των κυλικείων
- 244.728 ευρώ για τον σχεδιασμό και ηλεκτροφωτισμό του ΑΠΘ
- 180.322 ευρώ για «διάφορες δραστηριότητες» χωρίς καμία άλλη αιτιολογία
- 68.462 ευρώ για τη νομική υποστήριξη του ΑΠΘ, παρότι το Ίδρυμα διαθέτει εσωτερική νομική υπηρεσία
- 29.348 ευρώ για την ανακαίνιση της τουαλέτας της Πρυτανείας
Ο πρύτανης χαρακτήρισε την συνέντευξη τύπου ως «κορυφαία στιγμή ενός μεγάλου πανεπιστημίου που πλήττεται και θέλει να ακουστεί η φωνή του». «Πρέπει να αποκαταστήσουμε την αλήθεια» συνέχισε «και το πληγέν κύρος του πανεπιστημίου».
Θα αναφέρουμε ενδεικτικά τις απαντήσεις των πρυτανικών αρχών στις σημαντικότερες σπατάλες που τους καταλογίζονται:
* Ο αντίστοιχος κωδικός, ύψους περίπου 30.000 ευρώ που υποτίθεται ότι αφορά στις «τουαλέτες του πρύτανη» αναφέρεται σε δαπάνες ανακατασκευής μέρους του 7ου ορόφου του Κτιρίου Διοίκησης, μεταξύ των οποίων οι υγειονομικοί χώροι του ορόφου, η κουζίνα και ένας χώρος πολλαπλών χρήσεων, καθώς και στην ανακατασκευή μέρους του ισογείου του Κτιρίου Διοίκησης, το οποίο και είχε υποστεί φθορές από εμπρησμό.
* Δεν υπάρχουν νέα έργα στην κατασκήνωση του ΑΠΘ, αλλά δαπάνες που αντιστοιχούν στην ολοκλήρωση και στην αποπληρωμή συμβατικών υποχρεώσεων από έργα που είχαν ξεκινήσει κατά τη διάρκεια της προηγούμενης διοίκησης στις κατασκηνώσεις. Σημειώνεται ότι το ΑΠΘ είναι το μόνο Πανεπιστήμιο που διαθέτει κατασκήνωση, στην οποία 30.000 φοιτητές και εργαζόμενοί του έχουν την ευκαιρία διακοπών χαμηλού κόστους.
* Ο κωδικός «διάφορα έξοδα» αντιστοιχεί σε δαπάνες για αγορά εργαστηριακού εξοπλισμού και αναλώσιμων για την κάλυψη μέρους των λειτουργικών αναγκών των ακαδημαϊκών μονάδων του ΑΠΘ. Πρόκειται δηλαδή για δαπάνες που έγιναν από την Εταιρία, προκειμένου να καλυφθούν ανάγκες που δε θα είχαν καλυφθεί εξαιτίας της μείωσης του τακτικού προϋπολογισμού. Συμπεριλαμβάνεται δαπάνη ύψους 30.000 ευρώ για εκτύπωση φωτοτυπιών που ζητηθήκαν από την Άννα Διαμαντοπούλου για την κάλυψη των σχολικών βιβλίων που δεν μοιράστηκαν εκείνη τη χρονιά. Τα χρήματα αυτά δεν καταβλήθηκαν ποτέ στο ΑΠΘ.
* Η δαπάνη περίπου 235.000 ευρώ δεν αναφέρεται μόνο στη διαρρύθμιση του καταστήματος «Λογότυπος» έκτασης 180 τ.μ., όπως αναφέρθηκε, αλλά και στην ανακατασκευή και την αντιστήριξη και ενίσχυση για λόγους στατικής επάρκειας του φέροντος οργανισμού του ευρύτερου χώρου, έκτασης 400 τ.μ., καθώς και στην εκ νέου διαμόρφωση σε άλλον όροφο δύο γραφείων, που αναγκαστικά μεταφέρθηκαν εκεί. Το κατάστημα Λογότυπος δημιουργήθηκε στη θέση του «Προμηθευτή» που ενοικιαζόταν σε ιδιώτη. Το πανεπιστήμιο δεν είχε εισπράξει ενοίκιο τα τελευταία χρόνια. Σήμερα η διαχείριση του «Λογότυπου» ανήκει στο πανεπιστήμιο και τα έσοδα πηγαίνουν στα ταμεία του.
* Η ανακατασκευή των κυλικείων κόστισε 55.000 ευρώ. Να σημειωθεί ότι όταν ανέλαβε, η παρούσα διοίκηση παρέλαβε στον κωδικό «ενοίκια κυλικείων» έλλειμμα ύψους 1.000.000 ευρώ. Σήμερα μόνο το κυλικείο της Νομικής (ένα από τα πέντε που διαχειρίζεται το ΑΠΘ και δεν ενοικιάζει πλέον σε ιδιώτες) αποφέρει καθαρό κέρδος 8.000 ευρώ το μήνα. Τα κέρδη είναι πολλαπλά καθώς σε αυτά τα κυλικεία εργάζονται φοιτητές, οι τιμές είναι χαμηλές και έχει βελτιωθεί η ποιότητα των προϊόντων.
* Τα 244.000 ευρώ με τα οποία ηλεκτροφωτίστηκε η πανεπιστημιούπολη βοήθησαν στη μείωση της εγκληματικότητας. Σημειώνεται ότι μόνο η μελέτη από τη προηγούμενη διοίκηση είχε κοστίσει 150.000 ευρώ.
* Η δαπάνη ύψους 430.189 ευρώ που αναφέρεται ως «σχεδιασμός και εσωτερικός κανονισμός της Εταιρίας» αντιστοιχεί στη μισθοδοσία 90 εργαζομένων.
* Τμήμα των δαπανών που παρουσιάζονται αφορά ακόμα λειτουργικές ανάγκες της Φοιτητικής Λέσχης, η λειτουργία της οποίας θα είχε διακοπεί, αν δεν είχε ενισχυθεί από την Εταιρία. Πρόκειται για 586.000 ευρώ κατά το 2011 και 1.000.000 ευρώ για το 2012. Η Λέσχη επέκτεινε τη λειτουργία της και τα Σαββατοκύριακα. Μόνο τις μέρες των σαββατοκύριακων σιτίζονται στη Λέσχη 3000 φοιτητές.
*Για τις δικαστικές δαπάνες ο αντιπρύτανης οικονομικών τόνισε ότι το ίδρυμα έχει 250 νομικές υποθέσεις το χρόνο. Η νομική επιτροπή του ιδρύματος δεν μπορεί εκ του νόμου να παραστεί σε δίκη, για αυτό και οι υποθέσεις ανατίθενται σε εξωτερικούς συνεργάτες.
Από τα 8,3 εκατομμύρια που δαπάνησε η Εταιρεία Αξιοποίησης το 2011 το 1,3 αφορούσε σε υποχρεώσεις της προηγούμενης διοίκησης. Ακόμη κι έτσι όμως τα έξοδα της Εταιρείας ήταν μειωμένα κατά 30%, «με ο,τι κι αν σημαίνει αυτό για τη διαχείριση της προηγούμενης διοίκησης» όπως σημείωσε ο πρύτανης.
Τη σκυτάλη ανέλαβε ο αντιπρύτανης οικονομικών τονίζοντας ότι η διοίκηση «ακολουθεί πιστά την εντολή του Υπουργείου για οικονομικό έλεγχο. Νομίζουμε όμως ότι ο έλεγχος θα πρέπει να γίνει για τα τελευταία πέντε χρόνια τουλάχιστον. Ας πάμε όσο πίσω χρειάζεται. Να τελειώνει αυτή η ιστορία με το Αριστοτέλειο». Στη συνέχεια έθεσε τρία αμείλικτα ερωτηματικά για τις προηγούμενες πρυτανικές αρχές:
1) Γιατί η σύμβαση που υπέγραψαν με τις εργολαβίες κόστισε 1,8 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα από την προηγούμενη και την επομένη και που πήγαν αυτά τα χρήματα;
2) Γιατί το επιτόκιο στα αποθεματικά της Επιτροπής Ερευνών ήταν στο 0,7%, με το σύνηθες να είναι στο 5,3%;
3) Ποσα χρήματα ξοδεύτηκαν στη πανεπιστημιακή κατασκήνωση;
Για τα δημοσιεύματα σχετικά με το iphone ο αντιπρύτανης οικονομικών περιέγραψε με λεπτομέρειες τη σκευωρία που έστησε εναντίον του ο πρώην διευθυντής του καταστήματος «Λογότυπος». Ο εν λόγω υπάλληλος πιάστηκε να κλέβει κατ’ουσίαν το πανεπιστήμιο και να ζητά μίζες από τους προμηθευτές του καταστήματος. Ο αντιπρύτανης τον απέλυσε και του έκανε μήνυση κι ο υπάλληλος επιχείρησε να τον εκβιάσει για να επιστρέψει στη θέση του. Ο αντιπρύτανης έδωσε στη δημοσιότητα το έγγραφο της μεταφορικής εταιρείας που αποδεικνύει χωρίς αμφιβολία ότι το iphone στάλθηκε στην Ναταλία Δραγούμη με εντολή κι υπογραφή του συγκεκριμένου υπαλλήλου κι όχι από τον ίδιο. Και φυσικά το iphone δεν έχει πληρωθεί ποτέ από το πανεπιστήμιο. Εκτός από τη μήνυση στον υπάλληλο έχει γίνει αγωγή και στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα.
Για το δημοσίευμα σχετικά με το ταξίδι του πρύτανη στη Κωνσταντινούπολη δόθηκε στη δημοσιότητα επιστολή του Μητροπολίτη Προύσης κι ηγούμενου της Ιεράς Μονής Χάλκης από την 16η Ιουλίου του 2012 στην οποία περιγράφεται λεπτομερώς πόσα ταξίδια έχει πραγματοποιήσει ο πρύτανης στο Πατριαρχείο στη Κωνσταντινούπολη αλλά και ειδικότερα τη συνάντηση εργασίας που είχαν στο Φανάρι την συγκεκριμένη μέρα (19η Μαΐου) που αναφέρουν τα δημοσιεύματα του Πρώτου Θέματος. Αποδεικνύεται περίτρανα ότι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο έχει στην ουσία υιοθετήσει τη σχολή της Χάλκης κι όλο αυτό το έργο γίνεται αφιλοκερδώς.
Ο πρύτανης, το ΑΠΘ και τα ΜΜΕ
Ξενίζει κι εμένα τον ίδιο η συγγραφή αυτού του άρθρου που κατά διαστήματα προσομοιάζει σε κουτσομπολίστικο ρεπορτάζ. Αλλά μάλλον αξίζει το κόπο. Ο πρύτανης Γιάννης Μυλόπουλος δεν δίστασε να αποκαλύψει το σύμπλεγμα συγκεκριμένων ΜΜΕ με συγκεκριμένους ακαδημαϊκούς αλλά κι εξωακαδημαϊκά συμφέροντα και να υποδείξει τους στόχους του έργου τους, κάνοντας παράλληλα έκκληση να μην συνεχίσουν τον διασυρμό του πανεπιστημίου.
Παραθέτω αυτούσια τα λόγια του: «Όσα διαδόθηκαν στο τύπο δόθηκαν από κάποιον συγκεκριμένο. Ο κ. Αγγελίδης (ο δημοσιογράφος του Ελεύθερου Τύπου) δεν είναι μέλος της Συγκλήτου κι είχε έγγραφα της Συγκλήτου (πριν τη συνεδρίασή της). Πρώην αντιπρύτανης και μέλος της Συγκλήτου είπε στη Σύγκλητο ακριβώς όσα έλεγε η εφημερίδα κι είχαν γραφεί 12 ώρες πριν. Υπάρχουν κάποιοι που εννοούν να διασύρουν το πανεπιστήμιο. Δείτε ποιοι βγήκαν στα κανάλια.
Τα δημοσιεύματα δεν ήταν τυχαία. Το δια ταύτα ήταν να περάσει η ιδέα ότι "αυτοί είναι τέτοιοι". Χρειάζονται λοιπόν κηδεμόνευση, χρειάζονται συμβούλια, άρα ο νόμος 4009 είναι σωστός κι ό,τι αγώνα έδωσαν ο πρύτανης κι η Σύγκλητος τον έδωσαν για να διατηρήσουν το δικαίωμα τους να κάνουν χρυσές τουαλέτες. Αυτό ήθελαν να μας πουν.
Με απειλούν ότι θα βγάλουν στοιχεία της προσωπικής μου ζωής. Φοβάμαι ότι θα έχουμε συνέχεια εν όψει των εκλογών για τα συμβούλια διοίκησης. Όπως καταλαβαίνετε στο βάρος της τιμής και της υπόληψής μας και σε βάρος του δημοσίου πανεπιστημίου γίνεται προεκλογική εκστρατεία».
Εργολαβικοί υπάλληλοι
Το πρόβλημα των εργολαβιών είναι διαχρονικό κι επιβαλλόμενο, καθώς σύμφωνα με νόμο οργανισμοί όπως νοσοκομεία και πανεπιστήμια υποχρεούνται να επιλέγουν τις εργολαβίες για τομείς όπως η καθαριότητα και η φύλαξη ακόμα κι αν είναι ασύμφορη οικονομικά λύση. Οι εργολαβίες κοστίζουν στο ΑΠΘ περί τα 20 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Οι εταιρίες που αναλαμβάνουν εδώ και πολλά χρόνια αυτές τις εργολαβίες έχουν δημιουργήσει ένα ιδιότυπο καθεστώς, που στηρίζεται στην υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων και κυρίως στη συστηματική υπερτιμολόγηση των υπηρεσιών, με αποτέλεσμα ένα εξωφρενικό ποσοστό κέρδους. Η ιδιαιτερότητα του προβλήματος έγκειται στο γεγονός ότι οι διοικητικές και άλλες υπηρεσίες (φύλαξη, καθαριότητα, πρασίνου, τεχνικό προσωπικό) του πανεπιστημίου στελεχώθηκαν αποκλειστικά από εργολαβικούς υπαλλήλους, καθώς καμία οργανική θέση δεν έχει προβλεφθεί στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το 1987 μέχρι και σήμερα
Η παρούσα πρυτανεία, που ανέλαβε τον Σεπτέμβριο του 2010, είχε εκφράσει με σθένος τις θέσεις της για τις εργολαβίες από τη πρώτη στιγμή που ξεκίνησε τη διεκδίκηση της διοίκησης του ιδρύματος: «Το ΑΠΘ οφείλει να αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους εργαζόμενους που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του ιδρύματος. Το εργολαβικό καθεστώς δεν είναι συμβατό με τις αρχές του δικαίου που το ΑΠΘ οφείλει να υπηρετεί. Κύριο μέλημα των νέων πρυτανικών άρχων θα πρέπει να είναι η επίλυση του προβλήματος σε συνεννόηση με την Πολιτεία και η κάλυψη των πάγιων αναγκών του ΑΠΘ με μόνιμο προσωπικό, γεγονός το οποίο έκτος των άλλων θα ανακουφίσει και οικονομικά το Πανεπιστήμιο». Η διακοπή των εργολαβιών απαιτεί νομοθετική πράξη. Η Πολιτεία δεν ανταποκρίθηκε.
Στις 3 Ιουνίου του 2011 με επιστολή τους στο υπουργείο οι πρυτανικές αρχές ζήτησαν 4 θεσμικές αλλαγές για να μπορέσει το ίδρυμα να ανταποκριθεί στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης. Μια από αυτές ήταν η «δυνατότητα αυτεπιστασίας των εργολαβιών καθαριότητας, φύλαξης, συντήρησης κ.λπ. από την Εταιρεία Αξιοποίησης και ∆ιαχείρισης Περιουσίας του ΑΠΘ με κατάθεση των αντίστοιχων κονδυλίων από το Υπουργείο απευθείας στην Εταιρεία. Εκτιμώμενη εξοικονόμηση 6.500.000 Ευρώ». Το υπουργείο κώφευσε.
Στις 8 Ιουνίου του 2012 η πρυτανεία βλέποντας την κατάσταση στην οποία οδηγούνται οι εργολαβικοί υπάλληλοι, κάλεσε συνάντηση με τα κόμματα και τους υποψήφιους βουλευτές της Α΄ και Β΄ Θεσσαλονίκης για να τους ενημερώσει για το καθεστώς των εργολαβικών υπαλλήλων και τα προβλήματα μισθοδοσίας τους. Στα πλαίσια αυτής της συνάντησης το ΑΠΘ πρότεινε για δεύτερη φορά την κατάργηση των εργολαβιών με ένα συντονισμένο πλάνο που επεξεργάστηκε ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου του ΑΠΘ, Άρης Καζάκος. Η πρόταση προβλέπει τη σύναψη συμβάσεων των 800 εργολαβικών υπαλλήλων με την Εταιρία Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας ΑΠΘ, τη λειτουργία της οποίας επιβλέπει πλήρως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Με την υιοθέτηση της αλλαγής του εργασιακού καθεστώτος των εργολαβικών υπαλλήλων ενισχύεται η εργασιακή τους ασφάλεια και παράλληλα επιτυγχάνεται μείωση της δαπάνης κατά 5 εκατομμύρια ευρώ. Η πολιτεία δεν έχει ακόμα ανταποκριθεί…
Η απλήρωτη ΔΕΗ
Στις 21 Αυγούστου η ΔΕΗ διέκοψε για μερικές ώρες την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στο Εργαστήριο Μελισσοκομίας στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ λόγω συσσωρευμένων οφειλών του ιδρύματος. Το χρέος του ΑΠΘ υπολογίζεται σε 5,5 εκατομμύρια ευρώ. Η διοίκηση του ιδρύματος υποδεικνύει ως αιτία του χρέους τόσο την γενικότερη μειωμένη χρηματοδότηση από το υπουργείο Παιδείας όσο και τα προβλήματα στη ροή της χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού χρόνου λόγω των νομοθετημάτων της πρώην Υπουργού Άννας Διαμαντοπούλου. Η πρυτανεία διαβεβαίωσε τη ΔΕΗ ότι το χρέος θα αποπληρωθεί μόλις το πανεπιστήμιο λάβει τα χρήματα της επόμενης δόσης από το Δημόσιο. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο χρηματοδοτήθηκε φέτος με το 50% της άλλοτε χρηματοδότησής του.
Τα οικονομικά του ΑΠΘ και η Εταιρεία Αξιοποίησης
Το ΑΠΘ προσπαθεί να επιβιώσει σε συνθήκες δραστικών περικοπών. Το 2011 οι περικοπές για τον τακτικό προϋπολογισμό ανήλθαν στο 40% και στο 75% για τις δημόσιες επενδύσεις. Οι πρυτανικές αρχές δήλωσαν ότι «το έλλειμμα αυτό, προκειμένου το Πανεπιστήμιο να λειτουργήσει με τις ίδιες ακαδημαϊκές μονάδες, με το ίδιο πλήθος φοιτητών, αλλά και τον ίδιο αριθμό εργολαβικών εργαζομένων αντιμετωπίστηκε από τη δική μας διοίκηση με τρεις τρόπους:
1. Με δραστική εξοικονόμηση των λειτουργικών του δαπανών της τάξης του 22%.
2. Με εφαρμογή ενός προγράμματος αξιοποίησης ιδίων εσόδων
3. Με εξεύρεση εναλλακτικών εσόδων, που επιτεύχθηκε με την αξιοποίηση μέρους του αποθεματικού της Εταιρίας του ΑΠΘ σε ύψος 20% του τακτικού προϋπολογισμού του.
Αυτή ήταν συνειδητή επιλογή της διοίκησης και στη Συγκλήτου του ΑΠΘ, προκειμένου να μην υποβαθμιστεί ούτε κατ’ ελάχιστον η εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα.»
Σημαντική σημείωση: η Εταιρεία Αξιοποίησης χρηματοδοτείται από ίδιους πόρους κι όχι από τον τακτικό προϋπολογισμό του ιδρύματος.
«Από το iphone και το Πατριαρχείο μέχρι την τουαλέτα»
Με αυτή τη φράση ο πρύτανης του ΑΠΘ ξεκίνησε την εισήγησή του στη συνέντευξη τύπου που παρέθεσαν οι πρυτανικές αρχές και η Σύγκλητος του ιδρύματος στις 31 Αυγούστου μετά από μια ακόμα συντονισμένη επίθεση των ΜΜΕ με δημοσιεύματα για σπατάλες και διαφθορά στο πανεπιστήμιο. Το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου έκανε λόγο για «Πάρτι σπατάλης 8,3 εκατομμυρίων ευρώ» με ιδιαίτερη έμφαση στις χρυσές τουαλέτες του πρύτανη που κόστισαν 30.000 ευρώ. Είναι το τρίτο «σκάνδαλο» που καταλογίζεται στις πρυτανικές αρχές μετά το ταξίδι του πρύτανη στη Κωνσταντινούπολη για το γάμο της γραμματέας του, που υποτίθεται ότι πλήρωσε το πανεπιστήμιο, και το iphone που φέρεται να δώρισε ο αντιπρύτανης οικονομικών Γιάννης Παντής στην ηθοποιό Ναταλία Δραγούμη με έξοδα του ΑΠΘ.
Το δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου περιελάμβανε ενδεικτικά τις εξής «σπατάλες»:
- 1,3 εκατ. ευρώ για την ανακαίνιση της κατασκήνωσης στην Χαλκιδική (όπου είχε γίνει ανακαίνιση πριν λίγα χρόνια)
- 235.124 ευρώ για την ανακατασκευή του καταστήματος «Λογότυπος»
- 430.189 ευρώ για τον «σχεδιασμό και εσωτερικό κανονισμό της Εταιρείας.
- 250.000 ευρώ για τη λειτουργία των κυλικείων
- 244.728 ευρώ για τον σχεδιασμό και ηλεκτροφωτισμό του ΑΠΘ
- 180.322 ευρώ για «διάφορες δραστηριότητες» χωρίς καμία άλλη αιτιολογία
- 68.462 ευρώ για τη νομική υποστήριξη του ΑΠΘ, παρότι το Ίδρυμα διαθέτει εσωτερική νομική υπηρεσία
- 29.348 ευρώ για την ανακαίνιση της τουαλέτας της Πρυτανείας
Ο πρύτανης χαρακτήρισε την συνέντευξη τύπου ως «κορυφαία στιγμή ενός μεγάλου πανεπιστημίου που πλήττεται και θέλει να ακουστεί η φωνή του». «Πρέπει να αποκαταστήσουμε την αλήθεια» συνέχισε «και το πληγέν κύρος του πανεπιστημίου».
Θα αναφέρουμε ενδεικτικά τις απαντήσεις των πρυτανικών αρχών στις σημαντικότερες σπατάλες που τους καταλογίζονται:
* Ο αντίστοιχος κωδικός, ύψους περίπου 30.000 ευρώ που υποτίθεται ότι αφορά στις «τουαλέτες του πρύτανη» αναφέρεται σε δαπάνες ανακατασκευής μέρους του 7ου ορόφου του Κτιρίου Διοίκησης, μεταξύ των οποίων οι υγειονομικοί χώροι του ορόφου, η κουζίνα και ένας χώρος πολλαπλών χρήσεων, καθώς και στην ανακατασκευή μέρους του ισογείου του Κτιρίου Διοίκησης, το οποίο και είχε υποστεί φθορές από εμπρησμό.
* Δεν υπάρχουν νέα έργα στην κατασκήνωση του ΑΠΘ, αλλά δαπάνες που αντιστοιχούν στην ολοκλήρωση και στην αποπληρωμή συμβατικών υποχρεώσεων από έργα που είχαν ξεκινήσει κατά τη διάρκεια της προηγούμενης διοίκησης στις κατασκηνώσεις. Σημειώνεται ότι το ΑΠΘ είναι το μόνο Πανεπιστήμιο που διαθέτει κατασκήνωση, στην οποία 30.000 φοιτητές και εργαζόμενοί του έχουν την ευκαιρία διακοπών χαμηλού κόστους.
* Ο κωδικός «διάφορα έξοδα» αντιστοιχεί σε δαπάνες για αγορά εργαστηριακού εξοπλισμού και αναλώσιμων για την κάλυψη μέρους των λειτουργικών αναγκών των ακαδημαϊκών μονάδων του ΑΠΘ. Πρόκειται δηλαδή για δαπάνες που έγιναν από την Εταιρία, προκειμένου να καλυφθούν ανάγκες που δε θα είχαν καλυφθεί εξαιτίας της μείωσης του τακτικού προϋπολογισμού. Συμπεριλαμβάνεται δαπάνη ύψους 30.000 ευρώ για εκτύπωση φωτοτυπιών που ζητηθήκαν από την Άννα Διαμαντοπούλου για την κάλυψη των σχολικών βιβλίων που δεν μοιράστηκαν εκείνη τη χρονιά. Τα χρήματα αυτά δεν καταβλήθηκαν ποτέ στο ΑΠΘ.
* Η δαπάνη περίπου 235.000 ευρώ δεν αναφέρεται μόνο στη διαρρύθμιση του καταστήματος «Λογότυπος» έκτασης 180 τ.μ., όπως αναφέρθηκε, αλλά και στην ανακατασκευή και την αντιστήριξη και ενίσχυση για λόγους στατικής επάρκειας του φέροντος οργανισμού του ευρύτερου χώρου, έκτασης 400 τ.μ., καθώς και στην εκ νέου διαμόρφωση σε άλλον όροφο δύο γραφείων, που αναγκαστικά μεταφέρθηκαν εκεί. Το κατάστημα Λογότυπος δημιουργήθηκε στη θέση του «Προμηθευτή» που ενοικιαζόταν σε ιδιώτη. Το πανεπιστήμιο δεν είχε εισπράξει ενοίκιο τα τελευταία χρόνια. Σήμερα η διαχείριση του «Λογότυπου» ανήκει στο πανεπιστήμιο και τα έσοδα πηγαίνουν στα ταμεία του.
* Η ανακατασκευή των κυλικείων κόστισε 55.000 ευρώ. Να σημειωθεί ότι όταν ανέλαβε, η παρούσα διοίκηση παρέλαβε στον κωδικό «ενοίκια κυλικείων» έλλειμμα ύψους 1.000.000 ευρώ. Σήμερα μόνο το κυλικείο της Νομικής (ένα από τα πέντε που διαχειρίζεται το ΑΠΘ και δεν ενοικιάζει πλέον σε ιδιώτες) αποφέρει καθαρό κέρδος 8.000 ευρώ το μήνα. Τα κέρδη είναι πολλαπλά καθώς σε αυτά τα κυλικεία εργάζονται φοιτητές, οι τιμές είναι χαμηλές και έχει βελτιωθεί η ποιότητα των προϊόντων.
* Τα 244.000 ευρώ με τα οποία ηλεκτροφωτίστηκε η πανεπιστημιούπολη βοήθησαν στη μείωση της εγκληματικότητας. Σημειώνεται ότι μόνο η μελέτη από τη προηγούμενη διοίκηση είχε κοστίσει 150.000 ευρώ.
* Η δαπάνη ύψους 430.189 ευρώ που αναφέρεται ως «σχεδιασμός και εσωτερικός κανονισμός της Εταιρίας» αντιστοιχεί στη μισθοδοσία 90 εργαζομένων.
* Τμήμα των δαπανών που παρουσιάζονται αφορά ακόμα λειτουργικές ανάγκες της Φοιτητικής Λέσχης, η λειτουργία της οποίας θα είχε διακοπεί, αν δεν είχε ενισχυθεί από την Εταιρία. Πρόκειται για 586.000 ευρώ κατά το 2011 και 1.000.000 ευρώ για το 2012. Η Λέσχη επέκτεινε τη λειτουργία της και τα Σαββατοκύριακα. Μόνο τις μέρες των σαββατοκύριακων σιτίζονται στη Λέσχη 3000 φοιτητές.
*Για τις δικαστικές δαπάνες ο αντιπρύτανης οικονομικών τόνισε ότι το ίδρυμα έχει 250 νομικές υποθέσεις το χρόνο. Η νομική επιτροπή του ιδρύματος δεν μπορεί εκ του νόμου να παραστεί σε δίκη, για αυτό και οι υποθέσεις ανατίθενται σε εξωτερικούς συνεργάτες.
Από τα 8,3 εκατομμύρια που δαπάνησε η Εταιρεία Αξιοποίησης το 2011 το 1,3 αφορούσε σε υποχρεώσεις της προηγούμενης διοίκησης. Ακόμη κι έτσι όμως τα έξοδα της Εταιρείας ήταν μειωμένα κατά 30%, «με ο,τι κι αν σημαίνει αυτό για τη διαχείριση της προηγούμενης διοίκησης» όπως σημείωσε ο πρύτανης.
Τη σκυτάλη ανέλαβε ο αντιπρύτανης οικονομικών τονίζοντας ότι η διοίκηση «ακολουθεί πιστά την εντολή του Υπουργείου για οικονομικό έλεγχο. Νομίζουμε όμως ότι ο έλεγχος θα πρέπει να γίνει για τα τελευταία πέντε χρόνια τουλάχιστον. Ας πάμε όσο πίσω χρειάζεται. Να τελειώνει αυτή η ιστορία με το Αριστοτέλειο». Στη συνέχεια έθεσε τρία αμείλικτα ερωτηματικά για τις προηγούμενες πρυτανικές αρχές:
1) Γιατί η σύμβαση που υπέγραψαν με τις εργολαβίες κόστισε 1,8 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα από την προηγούμενη και την επομένη και που πήγαν αυτά τα χρήματα;
2) Γιατί το επιτόκιο στα αποθεματικά της Επιτροπής Ερευνών ήταν στο 0,7%, με το σύνηθες να είναι στο 5,3%;
3) Ποσα χρήματα ξοδεύτηκαν στη πανεπιστημιακή κατασκήνωση;
Για τα δημοσιεύματα σχετικά με το iphone ο αντιπρύτανης οικονομικών περιέγραψε με λεπτομέρειες τη σκευωρία που έστησε εναντίον του ο πρώην διευθυντής του καταστήματος «Λογότυπος». Ο εν λόγω υπάλληλος πιάστηκε να κλέβει κατ’ουσίαν το πανεπιστήμιο και να ζητά μίζες από τους προμηθευτές του καταστήματος. Ο αντιπρύτανης τον απέλυσε και του έκανε μήνυση κι ο υπάλληλος επιχείρησε να τον εκβιάσει για να επιστρέψει στη θέση του. Ο αντιπρύτανης έδωσε στη δημοσιότητα το έγγραφο της μεταφορικής εταιρείας που αποδεικνύει χωρίς αμφιβολία ότι το iphone στάλθηκε στην Ναταλία Δραγούμη με εντολή κι υπογραφή του συγκεκριμένου υπαλλήλου κι όχι από τον ίδιο. Και φυσικά το iphone δεν έχει πληρωθεί ποτέ από το πανεπιστήμιο. Εκτός από τη μήνυση στον υπάλληλο έχει γίνει αγωγή και στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα.
Για το δημοσίευμα σχετικά με το ταξίδι του πρύτανη στη Κωνσταντινούπολη δόθηκε στη δημοσιότητα επιστολή του Μητροπολίτη Προύσης κι ηγούμενου της Ιεράς Μονής Χάλκης από την 16η Ιουλίου του 2012 στην οποία περιγράφεται λεπτομερώς πόσα ταξίδια έχει πραγματοποιήσει ο πρύτανης στο Πατριαρχείο στη Κωνσταντινούπολη αλλά και ειδικότερα τη συνάντηση εργασίας που είχαν στο Φανάρι την συγκεκριμένη μέρα (19η Μαΐου) που αναφέρουν τα δημοσιεύματα του Πρώτου Θέματος. Αποδεικνύεται περίτρανα ότι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο έχει στην ουσία υιοθετήσει τη σχολή της Χάλκης κι όλο αυτό το έργο γίνεται αφιλοκερδώς.
Ο πρύτανης, το ΑΠΘ και τα ΜΜΕ
Ξενίζει κι εμένα τον ίδιο η συγγραφή αυτού του άρθρου που κατά διαστήματα προσομοιάζει σε κουτσομπολίστικο ρεπορτάζ. Αλλά μάλλον αξίζει το κόπο. Ο πρύτανης Γιάννης Μυλόπουλος δεν δίστασε να αποκαλύψει το σύμπλεγμα συγκεκριμένων ΜΜΕ με συγκεκριμένους ακαδημαϊκούς αλλά κι εξωακαδημαϊκά συμφέροντα και να υποδείξει τους στόχους του έργου τους, κάνοντας παράλληλα έκκληση να μην συνεχίσουν τον διασυρμό του πανεπιστημίου.
Παραθέτω αυτούσια τα λόγια του: «Όσα διαδόθηκαν στο τύπο δόθηκαν από κάποιον συγκεκριμένο. Ο κ. Αγγελίδης (ο δημοσιογράφος του Ελεύθερου Τύπου) δεν είναι μέλος της Συγκλήτου κι είχε έγγραφα της Συγκλήτου (πριν τη συνεδρίασή της). Πρώην αντιπρύτανης και μέλος της Συγκλήτου είπε στη Σύγκλητο ακριβώς όσα έλεγε η εφημερίδα κι είχαν γραφεί 12 ώρες πριν. Υπάρχουν κάποιοι που εννοούν να διασύρουν το πανεπιστήμιο. Δείτε ποιοι βγήκαν στα κανάλια.
Τα δημοσιεύματα δεν ήταν τυχαία. Το δια ταύτα ήταν να περάσει η ιδέα ότι "αυτοί είναι τέτοιοι". Χρειάζονται λοιπόν κηδεμόνευση, χρειάζονται συμβούλια, άρα ο νόμος 4009 είναι σωστός κι ό,τι αγώνα έδωσαν ο πρύτανης κι η Σύγκλητος τον έδωσαν για να διατηρήσουν το δικαίωμα τους να κάνουν χρυσές τουαλέτες. Αυτό ήθελαν να μας πουν.
Με απειλούν ότι θα βγάλουν στοιχεία της προσωπικής μου ζωής. Φοβάμαι ότι θα έχουμε συνέχεια εν όψει των εκλογών για τα συμβούλια διοίκησης. Όπως καταλαβαίνετε στο βάρος της τιμής και της υπόληψής μας και σε βάρος του δημοσίου πανεπιστημίου γίνεται προεκλογική εκστρατεία».
