του Γ. Καπόπουλου
Το 2008 ο Ομπάμα νίκησε τη Χίλαρι Κλίντον στις προκριματικές εκλογές για το χρίσμα των Δημοκρατικών στην Αϊόβα, ένα πλήγμα μοιραίο για την προεκλογική της εκστρατεία.
Το 2008 ο Ομπάμα νίκησε τη Χίλαρι Κλίντον στις προκριματικές εκλογές για το χρίσμα των Δημοκρατικών στην Αϊόβα, ένα πλήγμα μοιραίο για την προεκλογική της εκστρατεία.
Σήμερα τον Ιανουάριο του 2016 και παρά τις δημοσκοπήσεις που προέβλεπαν περίπατο, η Χίλαρι οριακά προηγήθηκε του αντιπάλου της, Μπέρνι Σάντερς, που δηλώνει χωρίς περιστροφές ότι είναι Σοσιαλδημοκράτης.
Επόμενος σταθμός στις 9 Φεβρουαρίου το Νιου Χάμσαϊρ, αλλά όποιο και να είναι το αποτέλεσμα το μήνυμα της Αϊόβα είναι ξεκάθαρο: Επιβεβαιώνεται για πολλοστή φορά ότι υπάρχει ένας διευρυμένος σκληρός πυρήνας ψηφοφόρων του Δημοκρατικού Κόμματος που θέλει διακριτό κοινωνικοπολιτικό στίγμα από τον υποψήφιο για την Προεδρία. Ένας σκληρός πυρήνας που μετεκλογικά απογοητεύεται και αποσυσπειρώνεται κάθε φορά που επιχειρείται μετατόπιση σε ένα θολό και αόριστο κεντρώο στίγμα που στοχεύει τους μετριοπαθείς Ρεπουμπλικάνους.
Το 1992, ο Μπιλ Κλίντον νίκησε διαψεύδοντας τις δημοσκοπήσεις τον Τζορτζ Μπους πατέρα με μια σαφή εντολή διαφοροποίησης ή ακόμη και ρήξης με τη δωδεκαετία Ρίγκαν (με δεδομένο ότι η τετραετία Μπους ήταν σε απόλυτη συνέχειά της).
Προφανώς δεν θέλησε και δεν μπόρεσε να διαβάσει το στίγμα της λαϊκής εντολής, με αποτέλεσμα την αποσάθρωση έως κατάρρευση της εκλογικής του βάσης και τον θρίαμβο των Νεοσυντηρητικών Ρεπουμπλικάνων στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου του 1994.
Την υπόλοιπη θητεία του μέχρι τον Ιανουάριο του 2001 ο Μπιλ Κλίντον την πέρασε ως «Κουτσή Πάπια» (lame Duck), καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι έλεγχαν τη Γερουσία και τη Βουλή.
Αντίστοιχα στις ενδιάμεσες εκλογές της πρώτης τετραετίας Ομπάμα το 2010 οι Δημοκρατικοί έχασαν τον έλεγχο της Βουλής, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Νοέμβριο του 2014, έχασαν και τη Γερουσία.
Η αποσυσπείρωση του σκληρού πυρήνα της εκλογικής βάσης των Δημοκρατικών υπήρξε στη μεταπολεμική περίοδο το «κλειδί» που ρύθμιζε την εναλλαγή των δύο κομμάτων στον Λευκό Οίκο και στο Κογκρέσο. Η έκταση της αποσυσπείρωσης αλλά και η επανασυσπείρωση της τελευταίας στιγμής είναι σταθερά ο παράγων που δημιουργεί απρόσμενες εξελίξεις και είναι ο εφιάλτης δημοσκόπων και αναλυτών.
Ειδικά σε ό,τι αφορά μειονότητες, όπως οι Αφροαμερικανοί και οι Ισπανόφωνοι, η μεγάλη πλειοψηφία αυτών που απογοητεύονται από τον υποψήφιο ή τον πρόεδρο που επέλεξαν δεν στρέφεται συνήθως προς τους Ρεπουμπλικάνους αλλά επιλέγουν τον τρίτο υποψήφιο, το τρίτο κόμμα... την αποχή!
Συνήθως η αποσυσπείρωση της ριζοσπαστικής συνιστώσας των Δημοκρατικών είναι μια μη αντιστρέψιμη δυναμική με μια εξαίρεση, τις εκλογές του 1948.
Τότε ο Χάρι Τρούμαν είχε δημοσκοπικά «κλειδωθεί» ως χαμένος από την αρχή της προεκλογικής εκστρατείας: Δεν είχε τη λάμψη και τη γοητεία του Φραγκλίνου Ρούζβελτ, δεν είχε πιστωθεί προσωπικά τον κρατικό κοινωνικό παρεμβατισμό του προκατόχου του που είχε εκλεγεί τέσσερις φορές πρόεδρος, και επιπλέον είχε έναν άνευρο ιδεολογικά και προγραμματικό λόγο που δεν διέφερε από τη ρητορική του μετριοπαθούς Ρεπουμπλικάνου αντιπάλου του Ντιουί.
Το βράδυ των εκλογών το μόνο ερώτημα ήταν το εύρος της νίκης του Ντιουί. Ουδείς είχε καταγράψει την επανασυσπείρωση των Δημοκρατικών με την αποχή όχι μόνον να μην αυξάνεται αλλά να αγγίζει ιστορικά χαμηλά, καθώς ενστικτωδώς κυρίως οι μειονότητες φοβήθηκαν όχι την άνευρη συνέχεια σε κεντρώα σύνθεση, αλλά το εκδικητικό ξήλωμα των κοινωνικών κατακτήσεων. Μπορεί ο Τρούμαν σε σύγκριση με τον Ρούζβελτ να μην ενέπνεε αλλά ταυτόχρονα στον Ντιούι δεν έβλεπαν έναν μετριοπαθή αλλά το φάντασμα του Χέμπερτ Χούβερ που στην περίοδο 1929-42 βύθισε τη χώρα σε σπιράλ αποπληθωρισμού.
Πριν από δυο-τρεις δεκαετίες στην Ευρώπη χαμογελούσαν ειρωνικά για την ανύπαρκτη αντιπαράθεση πολιτικής-προγραμματικής ουσίας στις προεκλογικές εκστρατείες των ΗΠΑ. Σήμερα οι Αμερικανοί πολίτες μπορούν να εκδικηθούν χαμογελώντας ή χλευάζοντας την Ευρωζώνη που όποιος και να κερδίσει τις εκλογές, η δημοσιονομική λιτότητα καλά κρατεί...
Ψηφίζουν αποχή!
Σε ό,τι αφορά μειονότητες, όπως οι Αφροαμερικανοί και οι Ισπανόφωνοι, η μεγάλη πλειοψηφία αυτών που απογοητεύονται από τον υποψήφιο ή τον πρόεδρο που επέλεξαν δεν στρέφεται συνήθως προς τους Ρεπουμπλικάνους αλλά επιλέγουν τον τρίτο υποψήφιο, το τρίτο κόμμα... την αποχή!
