Σελίδες

Περί ιδιωτικών πανεπιστημίων και άλλων... δαιμονίων

του Γιάννη Μυλόπουλου

Προφανώς και μια συζήτηση περί ιδιωτικών πανμίων παρέλκει, εν μέσω μιας εποχής απόλυτης καταρράκωσης, υλικής αλλά και πνευματικής, της δημόσιας εκπαίδευσης. Σε μια εποχή όπου οι πρυτάνεις των πανμίων προεπιλέγονται από τα Συμβούλια Ιδρύματος όχι με κριτήριο την ικανότητά τους να αναβαθμίσουν το επίπεδο των σπουδών και της έρευνας, αλλά με γνώμονα το αν μπορούν να φιμώσουν την αντίθετη άποψη στα κάποτε ανοικτά σε όλα τα ιδεολογικά ρεύματα τριτοβάθμια ιδρύματα, προφανώς η απόλυτη προτεραιότητα ειναι η ανάταξη της δημόσιας εκπαίδευσης και όχι η ίδρυση ιδιωτικών ιδρυμάτων. Αυτά μας έλειπαν!

Επειδή όμως το θέμα των ιδιωτικών πανμίων ετέθη από την εφημερίδα της διαπλοκής, το ΕΘΝΟΣ, με τον γνωστό άθλιο τρόπο, του είδους: "στην πυρά ο Μυλόπουλος γιατί επισκέφθηκε ιδιωτικό Πανμιο στην Κύπρο για να βγάζει το παντεσπάνι του", αλλά και επειδή πολλοί... πρόθυμοι εκμεταλλεύονται την είδηση και δημιουργούν εντυπώσεις σε στυλ "άλλα έλεγε κι άλλα κάνει", ιδού η άποψή μου για το θέμα με τον πλέον αυθεντικό τρόπο, μια και ειναι εκφρασμένη από εμένα τον ίδιο:
Η βασική φροντίδα μιας δημοκρατικής Πολιτείας για την Παιδεία, είναι να παρέχει ισότιμη πρόσβαση σε αυτήν, σε όλους τους πολίτες. Να μη σπουδάζουν δηλαδή μόνον οι έχοντες, αλλά να έχουν πρόσβαση και μάλιστα ισότιμα στο δημόσιο αγαθό της εκπαίδευσης, όλοι οι πολίτες. Φτωχοί και πλούσιοι, αδύνατοι και ισχυροί. Γιατί η Παιδεία, παρέχει με τη σειρά της την πρόσβαση στα αγαθά της ανάπτυξης και της ευημερίας. 

Μια κοινωνία λοιπόν είναι δίκαιη, όταν δίνει σε όλους την ίδια δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στην Παιδεία και δι αυτής στην ανάπτυξη και την ευημερία. 

Αυτό σημαίνει ότι απόλυτη προτεραιότητα σε μια χώρα που δεν εχει ολοκληρώσει τη δημιουργία ενός άρτιου δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος, ειναι η ολοκλήρωσή του. Καμία συζήτηση για ιδιωτική εκπαίδευση, όσο δεν διασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβαση όλων στη δημόσια. 
Δυστυχώς, ζούμε σε μια χώρα στην οποία οι κυβερνώντες προσπαθούν συστηματικά να υποβαθμίσουν τη δημόσια Παιδεία, προκειμένου να αναδείξουν τεχνητά την ανάγκη ίδρυσης ιδιωτικής. Το είδαμε τα τελευταία χρόνια της λιτότητας και των μνημονίων να συμβαίνει με τη θεσμική επίθεση, αλλά και τον οικονομικό στραγγαλισμό των ελληνικών πανμίων. Οι ελληνικές δηλαδή κυβερνήσεις, με αφορμή την οικονομική κρίση, προσπάθησαν να ιδιωτικοποιήσουν και την Παιδεία, απαξιώνοντας τις δημόσιες δομές για να ανοίξει ο δρόμος στην ιδιωτική. Σε αυτή τη νεοφιλελεύθερη προσπάθεια, μας βρήκαν όλους, ή έστω σχεδόν όλους, γιατί υπήρξαν και νεοφιλελεύθερες φωνές μέσα στα πανμια, απέναντι. 

Επομένως στις συνθήκες της δικής μας πραγματικότητας, κάθε συζήτηση για ιδιωτικό Πανμιο σήμερα, εξυπηρετεί τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες των κυβερνώντων και των συμφερόντων που εκπροσωπούν και πρέπει να σταματήσει. 

Αν λοιπόν σήμερα, κάποιος επιχειρηματίας θέλει να επενδύσει στην ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση, ας αποδείξει το ειλικρινές ενδιαφέρον του για την Παιδεία, υποστηρίζοντας οικονομικά τα πενόμενα δημόσια πανεπιστήμια. 

Αυτό ασφαλώς δε σημαίνει ότι τον ίδιο ακραίο δρόμο των ιδιωτικοποιήςεων που ακολουθήθηκε στα κάθ´ ημάς, τον ακολούθησαν και αλλού. Στην Κύπρο για παράδειγμα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη και στις ΗΠΑ, τα ιδιωτικά πανμια αναπτύχθηκαν χωρίς να απαξιωθούν τα δημόσια. Που σημαίνει ότι τα παιδιά που προέρχονται από αδύνατες οικονομικά οικογένειες, έχουν τη δυνατότητα να σπουδάζουν σε πολύ καλά δημόσια πανμια. Κι από εκεί κι ύστερα, όποιος επιθυμεί, για οποιονδήποτε λόγο και έχει και την οικονομική δυνατότητα, σπουδάζει επί πληρωμή στα ιδιωτικά. Ο κορμός πάντως της εκπαίδευσης, παραμένει υπό δημόσιο χαρακτήρα. 

Η δαιμονοποίηση των πραγμάτων βοηθά τις ιδεολοψίες και δεν εξυπηρετεί τους κοινωνικούς σκοπούς της Παιδείας. Στην Ελλάδα των μνημονίων, η απόλυτη προτεραιότητα ειναι και θα είναι τα επόμενα χρόνια, η αναβάθμιση των δημόσιων ιδρυμάτων. Εκεί πρέπει να δοθεί η έμφαση και το ενδιαφέρον, προκειμένου να αποκτήσει η χώρα υψηλού επιπέδου τριτοβάθμια ιδρύματα, όπου θα μπορούν όλοι, ανάλογα βεβαίως με τις ικανότητές τους, να σπουδάζουν και να μορφώνονται.