του Γεώργιου Τσίπρα*
Η χρεοκοπία αντιλήψεων της Αριστεράς που έχουν τις καταβολές τους στο παλιό αριστερό κίνημα δεν συντελέστηκε με την κατάρρευση του 1989-91. Συντελείται σήμερα, μετά την παγκόσμια κρίση του 2008 και την αδυναμία ανάκαμψης, που φανερώνει ένα βαθύ συστημικό πρόβλημα. Η ταχεία χρεοκοπία αντιλήψεων της Αριστεράς οφείλεται στην αδυναμία της να δώσει απαντήσεις ενώ η πραγματικότητα το απαιτεί, βοά γι' αυτό όσο ποτέ.
Πεπαλαιωμένες ιδεολογικές αντιλήψεις, θεωρητικές έννοιες, πολιτικά εργαλεία αδυνατούν να ταιριάξουν με τη νέα πραγματικότητα, το περιεχόμενο και τη μορφή των κοινωνικών συγκρούσεων και παγκόσμιων μεταβολών, τις νέες ανάγκες και δυνατότητες εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, που όμως θέλουν πολύ κάτι άλλο από τη ζωή τους.
Όποιος μετά το 2008, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, δεν αισθάνθηκε διαψεύσεις, όποιος δεν συνειδητοποίησε πως πολλά απ' όσα νόμιζε αποκαλύπτονται μετέωρα, δίχως ρίζες στην πραγματικότητα, έχει απλώς εμμονές. Οι πολλαπλές διαψεύσεις που προηγήθηκαν και ακολούθησαν το τρίτο Μνημόνιο είναι ορισμένες από αυτές.
Συνιστά μυωπία να μην βλέπει κανείς σε αυτό το πλαίσιο αδυναμίας, όπου δεν έχει ακόμη γεννηθεί το καινούργιο, ότι οι αριστερόστροφες κυβερνήσεις που αναδείχθηκαν στη Λατινική Αμερική άνοιξαν νέους δρόμους και αλλάζουν τις δυνατότητες και προοπτικές στις χώρες τους και στο περιφερειακό τοπίο. Το ίδιο συνιστά μυωπία να μην βλέπουμε σήμερα, εδώ, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, και μετά την υπογραφή της συμφωνίας, παραμένει η πρώτη και μόνη κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ευρώπη του νεοφιλελευθερισμού, της λιτότητας, της γερμανικής ηγεμονίας.
Καμιά κυβέρνηση και κανένα κόμμα δεν μεταλλάσσεται σε μια μέρα, σε 17 ώρες. Ήταν το πρώτο κυβερνητικό εξάμηνο εξ ολοκλήρου φιλολαϊκής πολιτικής και προθέσεων σε όλη την Ευρώπη, από το φουλάρισμα του νεοφιλελευθερισμού στις αρχές της δεκαετίας του '90. Και αυτή η πολιτική (και προθέσεις) θα συνεχιστεί παρά και παράλληλα προς το Μνημόνιο. Επιπλέον, μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι για καιρό η σημαντικότερη πηγή ενίσχυσης του ρήγματος που έχει ανοίξει -κυρίως- στον ευρωπαϊκό Νότο, κατ' αντιστοιχία του ρήγματος στη Λατινική Αμερική.
Μπροστά στην πρώτη μεγάλη δοκιμασία, για την ακρίβεια μπροστά σε μια ήττα και μερική διάψευση προσδοκιών, ένα τμήμα εντός κι εκτός του «νέου ΣΥΡΙΖΑ» επιστρέφει στα «σίγουρα», στην απλοϊκότητα και στα πεπαλαιωμένα που είχε διστακτικά αφήσει παράμερα για να ακολουθήσει το καινοφανές εγχείρημα, εγχείρημα που αποδεικνύεται όμως εχθρός κάθε «βολικότητας». Μόνο που τώρα τα σίγουρα και τα συντεταγμένα της παλιάς σκέψης αποκαλύπτονται περισσότερο από πριν ως γελοιογραφίες.
Το αντίστροφο ισχύει για τον ΣΥΡΙΖΑ που επιμένει. Η ήττα συνιστά ευκαιρία διόρθωσης και επαναπροσδιορισμού του τυχάρπαστου και του λάθους. Το εγχείρημα ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να ανοίξει δρόμο σε περιφερειακό επίπεδο (Ευρώπη) γιατί συγκριτικά με άλλα εγχειρήματα ξέκοψε περισσότερο από το παλιό. Εν μέρει συνειδητά και εν μέρει τυχάρπαστα δόμησε μια νέα (για την Αριστερά) οργανική σχέση με τον λαό πάνω σε ένα πρωτότυπο πολιτικό σχέδιο που συνιστούσε και πρωτότυπο σχέδιο για όλη την Ευρώπη, ιδιαίτερα τον Νότο.
Ανεμομαζώματα, θα επισημάνουν οι λάτρεις του κλασσικού και συντεταγμένου. Ναι, αλλά ανεμομαζώματα που άνοιξαν και ανοίγουν δρόμους, κερδίζουν τις μάζες (sic), ανοίγουν ρήγματα στην Ευρώπη, μπορούν και αλλάζουν τα πράγματα, αφήνουν υλικά ίχνη και δεν αποτελούν ιδεολογικές ασκήσεις επί χάρτου. Γνωρίζουμε ότι πρόκειται για ανεμομαζώματα, αλλά θέλουμε να αποτρέψουμε τα διαβολοσκορπίσματα. Δεν αποζητούμε τα δεύτερα ως αυτοεπιβεβαίωση και αναπόφευκτη τάχα απόρροια των πρώτων.
Θα διορθώσουμε τα λάθη σε μια ανανέωση της λαϊκής εντολής και συνέχιση του κυβερνητικού και κομματικού εγχειρήματος του ΣΥΡΙΖΑ; Θα διορθώσουμε- για να θυμηθούμε μια φράση του Μαρξ- τις «ελεεινότητες των πρώτων αποπειρών»; Οφείλουμε να πασχίσουμε κόντρα σε όλες τις αντιξοότητες και τις χάσκουσες ανεπάρκειές μας που σε μεγάλο βαθμό βλέπει ή οσμίζεται ο κόσμος περισσότερο κι από εμάς. Το οφείλουμε στον ελληνικό λαό, στην προοπτική που ανοίξαμε στην Ευρώπη, σε μια νέα Αριστερά που ξεκινήσαμε να χτίζουμε. Έστω ως ανεμομάζωμα που πρέπει πια να ανασυνταχθεί, αλλά σε καμιά περίπτωση να παραδώσει τα όπλα, να επιτρέψει την παλινόρθωση...
