Τραγουδήστε στο μωρό σας!
Τα νανουρίσματα και τα πρώτα τραγουδάκια είναι η πρώτη μας επαφή με την ποίηση. Πολύ συχνά είναι κομμάτι της προφορικής μας παράδοσης κι ένα κύριο συστατικό των πρώτων μας αναμνήσεων.
Μιλήστε στο μωρό σας!
Η αφήγηση ιστοριών, τα βιβλία, τα τραγούδια είναι ένας εύκολος τρόπος για να μιλάτε στο μωρό. Η ανάγνωση βιβλίων συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της ομιλίας, της ακρόασης και της αφήγησης.
Ανακαλύψτε μαζί με το μωρό σας τον κόσμο γύρω σας!
Τα βιβλία για τους αριθμούς, τα σχήματα, τα ζώα και τα χρώματα βοηθούν το μωρό να κατανοήσει τον κόσμο που το περιβάλει. Τα ζώα και τα χρώματα είναι πιο εύκολες έννοιες και τις αντιλαμβάνεται σε μικρότερη ηλικία (τα μωρά από 15 μηνών αρχίζουν να ξεχωρίζουν τα βασικά χρώματα) από τους αριθμούς και τα σχήματα που είναι πιο σύνθετες. Βέβαια αυτά τα βιβλία δεν μπορούν από μόνα τους να εξηγήσουν τον κόσμο, δρουν όμως συμπληρωματικά με άλλες πλούσιες εμπειρίες –παιχνίδια, κινήσεις, εξερευνήσεις στο φυσικό κόσμο.
Προτείνετε στο μωρό σας ήρωες για να μεγαλώσει μαζί τους!
Το μωρό σας λίγο μετά τα πρώτα του γενέθλια θα αρχίσει να ξεχωρίζει ήρωες που επαναλαμβάνονται στα βιβλία και θα επιλέξει κάποιον που μαζί του θα οδηγηθεί σιγά σιγά στην ανεξάρτητη ανάγνωση. Αυτοί οι ήρωες γίνονται μέρος της καθημερινότητας του παιδιού και πολύ συχνά μέσα από τις ιστορίες τους το καθοδηγούν σε έναν πολυάσχολο και δύσκολο να κατανοήσεις κόσμο. Το λαγουδάκι ο Πετρής, ο Έλμερ, ο Βάτραχος, ο Σποτ, η Μίφυ, ο Τόμας το τρενάκι, ο Κίππερ. Διαβάστε στα παιδιά σας τις ιστορίες τους, μοιραστείτε τις μαζί τους και απολαύστε τις ιστορίες και τις εικόνες τους.
Τα μωρά, η ανάπτυξή τους και τα βιβλία
Το παιδί από 1 μηνός αγαπάει να ακούει τραγουδάκια και νανουρίσματα τα οποία σιγά σιγά αρχίζει να αναγνωρίζει. Το παιδί στους 6 μήνες απολαμβάνει τις εικόνες στο βιβλίο και θέλει να το πιάσει και να «το φάει». Τα βιβλία που του προσφέρουμε πρέπει να είναι από σκληρό χαρτόνι ή πάνινα, μη τοξικά και πρέπει να απεικονίζουν γνωστά αντικείμενα ή καθαρές φόρμες και μορφές.
Το παιδί στους 12 μήνες μπορεί να κρατήσει με λίγη βοήθεια το βιβλίο στα χέρια του και να γυρίσει πολλές σελίδες μαζί. Αυτά που πιο πολύ αγαπάει είναι εικόνες που του αφηγούνται καθημερινές δραστηριότητές του (φαγητό, ύπνο, παιχνίδι).
Το παιδί στους 15 μήνες ξεφυλλίζει τις χαρτονένιες σελίδες με τα δυο του δάχτυλα, αναγνωρίζει πότε κρατάει το βιβλίο ανάποδα και του αρέσουν βιβλία με μικρές προτάσεις που σύντομα τις απομνημονεύει.
Το παιδί στους 18 μήνες συμπληρώνει τις προτάσεις όταν του διαβάζουμε μια ιστορία. Προτιμάει τις ιστορίες με ζώα και καθημερινά πράγματα.
Το παιδί στους 24 μήνες ξεφυλλίζει εύκολα και «διαβάζει» τα βιβλία του στη γάτα ή το αρκουδάκι του. Ταυτόχρονα επινοεί τις δικές του ιστορίες. Αρχίζει να ταυτίζεται με τους ήρωες των ιστοριών.
Το παιδί 30 μηνών απολαμβάνει τις ιστορίες με ήρωες στην ηλικία του που αφηγούνται καθημερινές ιστορίες με αδέρφια και φίλους. Ανακαλύπτει όμως και τις φανταστικές ιστορίες, τις περιπέτειες και τα παραμύθια. Αρχίζει να έχει προτιμήσεις και θέλει να ακούει ξανά και ξανά τις ίδιες ιστορίες.
Καθώς θα μεγαλώνει θα γίνεται όλο και πιο ανεξάρτητο στις επιλογές των βιβλίων και θα βελτιώνει τις αναγνωστικές του δεξιότητες. Αλλά πάντα θα του αρέσει να του διαβάζουν ακόμη και όταν θα πάει στο σχολείο και θα ξέρει επιτέλους να διαβάζει μόνο του.
Δεξιότητες που κατακτά το μωρό με τα βιβλία
Τα βιβλία είναι αντικείμενα που διαφέρουν από τα υπόλοιπα που δίνουμε στο μωρό. Δεν είναι ούτε παιχνίδι ούτε φαγητό. Δεν πρέπει να το σκίσει ούτε να το φάει πρέπει να το παρατηρήσει. Τα περισσότερα βιβλία για μωρά είναι τυπώμενα σε ύφασμα ή σε χοντρό χαρτόνι έτσι ώστε να δίνουν τη δυνατότητα στα μωρά να κατακτούν τη δεξιότητα του να το παρατηρούν χωρίς να καταστρέφεται.
Σε αντίθεση με άλλα παιχνίδια που προορίζονται για παρατήρηση το βιβλίο πρέπει να το κοιτάξεις με μια ορισμένη κατεύθυνση. Έχει πάνω και κάτω μεριά. Διαβάζεται –στις δυτικές κοινωνίες- από αριστερά προς τα δεξιά. Έχει μπροστά και πίσω. Πρέπει να γυρνάς μια σελίδα τη φορά.
Η πιο σύνθετη δεξιότητα αφορά στη συνειδητοποίηση πως οι σελίδες από τα αριστερά προς τα δεξιά κρύβουν πολλές φορές μια χρονική αλληλουχία και πως αυτό που συμβαίνει στην αριστερή σελίδα προηγείται χρονικά αυτού που συμβαίνει στη δεξιά σελίδα.
Οι εικόνες στα βιβλία αναπαριστούν επίπεδα αυτά που στο φυσικό κόσμο είναι τρισδιάστατα. Το μωρό μαθαίνει να παρατηρεί το δισδιάστατο αντικείμενο στο βιβλίο και να γνωρίζει πως θα το συναντήσει τρισδιάστατο σε έναν άλλο χώρο. Τα αντικείμενα στις εικόνες των βιβλίων είναι επίσης μικρότερα από τα πραγματικά αντικείμενα. Συνήθως απεικονίζονται με λιγότερες λεπτομέρειες και απεικονίζονται τις περισσότερες φορές σ’ έναν κόσμο χωρίς σκιές.
Όσα μωρά ζουν σ’ ένα περιβάλλον πλούσιο σε βιβλία αποκτούν γρήγορα αυτές τις δεξιότητες και εισάγονται έτσι στον κόσμο των αναγνωστών.
